Wydział d/w z Korupcją
Wydział d/w z Korupcją KWP w Opolu
Naczelnik - podinsp. Janusz Kaczor
tel. 47 864-26-80
e-mail : korupcja@op.policja.gov.pl
Sekretariat: tel. (+48) 47 864 22 79, faks 47 864 26 84
Wydział do Walki z Korupcją KWP w Opolu zajmuje się zapobieganiem i zwalczaniem przestępstw korupcyjnych w obszarach życia publicznego takich jak : służba zdrowia, szkolnictwo, zamówienia publiczne, prywatyzacja, administracja państwowa i samorządowa, instytucje powołane do ujawniania i ścigania naruszeń prawa.
Czym jest korupcja
Ze zjawiskiem KORUPCJI mamy do czynienia wtedy gdy ktoś wykorzystuje swoją funkcję lub pozycję by zaspokoić czyjeś oczekiwania, a w zamian za to otrzymuje jakieś nienależne korzyści. W szczególności dotyczy to funkcjonariuszy publicznych i osób zawiadujących środkami publicznymi. Potocznie korupcja jest kojarzona z wręczaniem łapówek, z przekupstwem. Jednak pojęcie to jest znacznie bardziej obszerne. Korupcją jest też wykorzystywanie publicznego budżetu dla własnych korzyści, płatna protekcja podczas zatrudniania pracowników, polityczne poparcie w zamian za określone wpływy i inne.
Definicje legalne
W polskim systemie prawnym funkcjonują dwie legalne definicje KORUPCJI:
1. W rozumieniu art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708) korupcją jest obiecywanie, proponowanie, wręczanie, żądanie, przyjmowanie przez jakąkolwiek osobę, bezpośrednio lub pośrednio, jakiejkolwiek nienależnej korzyści majątkowej, osobistej lub innej, dla niej samej lub jakiejkolwiek innej osoby, lub przyjmowanie propozycji lub obietnicy takich korzyści w zamian za działanie lub zaniechanie działania w wykonywaniu funkcji publicznej lub w toku działalności gospodarczej.
2. W rozumieniu art. 2 cywilnoprawnej konwencji o korupcji sporządzonej w Strasburgu dnia 4 listopada 1999 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 244, poz. 2443) korupcją jest żądanie, proponowanie, wręczanie lub przyjmowanie, bezpośrednio lub pośrednio, łapówki lub jakiejkolwiek innej nienależnej korzyści lub jej obietnicy, które wypacza prawidłowe wykonywanie jakiegokolwiek obowiązku lub zachowanie wymagane od osoby otrzymującej łapówkę, nienależną korzyść lub jej obietnicę.
Najczęściej spotykane działania o charakterze korupcyjnym
Najczęściej spotykanymi działaniami o charakterze korupcyjnym są:
• przekupstwo (łapownictwo),
• wykorzystywanie środków budżetowych i majątku publicznego do celów prywatnych lub osobistych korzyści,
• płatna protekcja,
• handel wpływami, np. poparcie w wyborach lub finansowanie partii politycznej w zamian za zdobycie wpływów,
• nieprawidłowości dot. zamówień publicznych, kontraktów, koncesji czy decyzji sądów,
• uchylanie się przed obowiązkiem celnym, podatkowym itp.,
• świadome, niezgodne z prawem dysponowanie środkami z budżetu państwa i majątkiem, który jest dobrem publicznym,
• faworyzowanie,
• nepotyzm, kumoterstwo.
Najczęściej do zachowań korupcyjnych dochodzi w obszarach takich jak:
• zamówienia publiczne,
• służba zdrowia,
• działalność wymiaru sprawiedliwości,
• administracja państwowa i samorządowa,
• działalność w organach skarbowych,
• korupcja w sferze działalności gospodarczej.
Najczęściej spotykane przestępstwa korupcyjne:
• sprzedajność urzędnicza - art. 228 k.k.,
• przekupstwo - art. 229 k.k.,
• płatna protekcja - art. 230 k.k.,
• czynna płatna protekcja, handel wpływami - art. 230a k.k.,
• przekroczenie uprawnień, niedopełnienie obowiązków - art. 231 k.k.,
• korupcja wyborcza - art. 250a k.k.,
• korupcja gospodarcza, korupcja menedżerów - art. 296a k.k.,
• korupcja wierzycieli - art. 302 § 2 i 3 k.k.,
• korupcja w sporcie - art. 46, 47 i 48 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 roku o sporcie,
Bezkarność
W myśl treści artykułu 229 § 6 Kodeksu Karnego nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w art. 229 § 1 - 5, jeżeli korzyść majątkowa lub osobista albo ich obietnica zostały przyjęte przez osobę pełniącą funkcję publiczną, a sprawca zawiadomił o tym fakcie organ powołany do ścigania przestępstw i ujawnił wszelkie istotne okoliczności przestępstwa, zanim organ ten o nim się dowiedział. Warunkiem bezkarności jest przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy przez osobę pełniącą funkcję publiczną, zawiadomienie przez sprawcę o tym fakcie organu powołanego do ścigania przestępstw, zanim organ ten się o tym dowie i ujawnienie wszystkich istotnych okolicznościach przestępstwa.
Przepisy pozwalające na korzystanie z bezkarności przez sprawców przestępstw:
• art. 229 § 6 k.k. (przekupstwo w sektorze publicznym),
• art. 230a § 3 k.k. (handel wpływami),
• art. 296a § 5 k.k. (przekupstwo gospodarcze),
• art. 49 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 roku o sporcie (przekupstwo sportowe).
Bezkarność we wskazanych wyżej przepisach oznacza zgodnie z art. 17 § 1 pkt 4 k.p.k., że organ ścigania nie wszczyna postępowania karnego przeciwko osobie, która wręczyła łapówkę, natomiast wszczęte umarza. Z dobrodziejstwa bezkarności mogą skorzystać jedynie sprawcy przekupstwa, natomiast ustawodawca odmówił takiej możliwości osobom przyjmującym łapówki.
Funkcjonariusz publiczny
Zgodnie z tym art. 115 § 13 k.k. funkcjonariuszem publicznym jest:
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej;
2. poseł, senator, radny;
3. poseł do Parlamentu Europejskiego;
4. sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy;
5. osoba będąca pracownikiem administracji rządowej innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych;
6. osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, np. pracownicy sekretariatu, gońcy, kierowcy, konserwatorzy urządzeń elektrycznych;
7. osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej;
8. funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej;
9. osoba pełniąca czynną służbę wojskową.
Osoba pełniąca funkcję publiczną
Zgodnie z art. 115 § 19 k.k. osobą pełniącą funkcję publiczną jest:
1. funkcjonariusz publiczny – art. 115 § 13 k.k.;
2. członek organu samorządowego, np. samorządu lekarskiego, gospodarczego, adwokackiego;
3. osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi (z wyjątkiem osób wykonujących wyłącznie czynności usługowe, np. pracowników sekretariatu, kierowców, gońców);
4. osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez wiążącą Rzeczpospolitą Polską umowę międzynarodową;
5. osoba, której uprawnienia i obowiązki w zakresie działalności publicznej są określone lub uznane przez ustawę, tj.:
• diagnosta uprawniony do wpisywania w dowodzie rejestracyjnym pojazdu terminu kolejnego badania technicznego;
• dyrektor przedsiębiorstwa państwowego w zakresie zarządzania i reprezentowania przedsiębiorstwa na zewnątrz;
• prezes Zarządu Spółdzielni Mieszkaniowej w zakresie tylko takich czynności, które wiążą się z dysponowaniem środkami publicznymi;
• osoba dokonująca z upoważnienia przewoźnika kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu w środkach komunikacji publicznej;
• nauczyciel akademicki.